Lidzbark Warmiński
Zamek biskupów warmińskich
To właśnie tu, w Lidzbarku Warmińskim, oddalonym raptem 50 km od stolicy Warmii i Mazur – Olsztyna, znajduje się jeden z najciekawszych dzieł monumentalnej architektury gotyku ceglanego – zamek biskupów warmińskich. Co prawda, wiele już wiosen upłynęło od naszego ostatniego z nim spotkania, ale pamiętamy i wspomnieniami oraz odrobiną historii pragniemy się podzielić.
Zanim jednak odwiedzimy dziedziniec i komnaty tej wspaniałej gotyckiej rezydencji, zajrzyjmy do miasteczka, przechodząc przez Wysoką Bramę, która w zasadzie jako jedna z trzech otaczających miasto, przetrwała jako jedyna. Powstała w latach 1470 – 1530 i jest wysoka na cztery piętra, a po jej dwóch stronach zamykają ją cylindryczne baszty. W XIX wieku znajdowało się w niej więzienie.
Już w XIII wieku pomieszkiwały te tereny pogańskie plemiona Warmów i Bartów. W owym też czasie, około roku 1240 osadę Lecbarg leżącą u zbiegu rzek Łyny oraz Symsarny postanowili podbić krzyżacy, a gdy już im się to udało zmienili nazwę osady na Heilsberg. Takie to były początki… Chłopaki z krzyżami tak się tu rozgościli, że Heilsberg w roku 1308 otrzymuje prawa miejskie, a niedługo po tym powstaje istniejący do dziś zamek. Miasto tak prężnie i dynamicznie się rozwija, że zostaje stolicą Warmii na wiele stuleci, a i swoje miejsce znajduje tu też księstwo biskupie.
Znaczącym faktem jest pokój toruński, który kończy wojnę trzynastoletnią, a decyzją traktatu pokojowego Warmia zostaje włączona do Korony Królestwa Polskiego i jest jej częścią aż do rozbiorów w 1772 roku.
W całym tym okresie na zamku urzędują same znakomitości w osobach między innymi;
biskupa Ignacego Krasickiego, który w Lidzbarku tworzy swoje najwybitniejsze dzieła, oraz chyba najbardziej znanego mieszkańca jakim był Mikołaj Kopernik.
Niestety okres rozbiorów doprowadza do osłabienia pozycji miasta, które mocno traci na znaczeniu i już nigdy nie odzyskuje swej świetności. Co gorsza, w trakcie II wojny światowej 80% historycznej zabudowy zostaje zniszczone, a decyzją władz powojennych jest nieodbudowywanie starego miasta.
Ruszamy zatem do zamku, po drodze mijając równie cenny zabytek jakim jest kościół farny św. Apostołów Piotra i Pawła. Świątynia wybudowana w stylu późnogotyckim powstała w drugiej połowie XIV wieku, a jej znakiem rozpoznawczym jest wysoka na 70 metrów dzwonnica z wieku XV. Warto oczywiście zajrzeć do środka, bo wnętrze zachowało swój surowy i gotycki charakter. Największe wrażenie na pewno robi typowe dla gotyku – gwiaździste sklepienie z XIV wieku.
No dobrze. Czas na gotycką perełkę.
Nazywany Wawelem Północy został wybudowany na starannie wybranym pod względem obronności podłużnym klinie, pomiędzy rzekami Łyną i Symsarą. Jego rzut jest bliski kwadratowi, a cztery skrzydła nakryte wysokimi dachami otaczają wewnętrzny dziedziniec. Zachwyca zarówno swoją bryłą, jak też architektonicznymi zdobieniami, malowidłami, czy portalami.
Inicjatorem budowy był biskup Jan I z Miśni. Budowę zamku zaczęto w 1350 roku i kontynuowano przez kolejne 50 lat.
Zanim wejdziemy na dziedziniec zamkowy, to warto na chwilę zatrzymać się na Przedzamczu, który połączony jest z zamkiem murowanym mostem. Przedzamcze to obecnie wyremontowany kompleks, w którym znajduje się nowoczesny czterogwiazdkowy Hotel Krasicki, ale rzecz jasna wcześniej pełnił też różne inne funkcje.
Najbardziej reprezentacyjną częścią przedzamcza jest skrzydło wschodnie, które z inicjatywy biskupa Adama Grabowskiego w XVIII wieku przeszło rewitalizację.
Najmłodszy z Rozmusiaków kazał sobie strzelić fotkę, a to się rzadko zdarza, co z kolei potwierdza, że mu się bardzo ten zamek spodobał. Zatem skoro taki krytyk chwali, a nie mieliście okazji być w Lidzbarku, to koniecznie nadróbcie tę stratę.
Ale wejdźmy już do zamku…
Dziedziniec obiegają otwarte, dwukondygnacyjne krużganki arkadowe.
Na ścianach krużganków znajduje się bogaty cykl malarski z około 1380 -1400 roku, a w tak zwanym oratorium odrębny zespół stanowią późnogotyckie malowidła zlecone przez biskupa Łukasza Watzenrodego.
Zamek obecnie pełni funkcję muzealną i jest siedzibą Muzeum Warmińskiego. Ale rzecz jasna nie zawsze tak było…
Do końca II wojny światowej pełnił różne funkcje; był tu szpital, był sierociniec, za czasów wojen napoleońskich spełniał się jako koszary, a w czasie ostatniej wojny w zamkowych piwnicach trzymano jeńców wojennych, w tym przypadku rosyjskich.
Ale że obecnie jest tu muzeum, to warto do niego zajrzeć. Można naprawdę poczuć tu historyczną atmosferę, a smaczku tylko dodają komnaty, w których zachowały się sklepienia gwiaździste, przepiękne malowidła, a jakby jeszcze komuś było mało, to pomiędzy pomieszczeniami przechodzimy przez drzwi ozdobione gotyckimi i renesansowymi portalami.
Oczywiście w muzeum jest też sporo innych eksponatów, przy których warto na dłużej się zatrzymać. Sama zbrojownia już wciąga swoją kolekcją uzbrojenia zaczepnego jak i obronnego od wczesnego średniowiecza. Pochwalić się może buławą dekoracyjną z XIX wieku, jak też jataganami bałkańskimi.
Ale też meble z epoki, portrety, księgi, kaplica i wiele innych, które po prostu trzeba zobaczyć samemu. Jest naprawdę na czym oko zawiesić.
Czy ta akcja jest stała, nie wiemy, ale mieliśmy przyjemność po zwiedzeniu muzeum za jedyne 5 zeta przebrać się w stylowe ciuchy z epoki i zrobić sobie małą sesję zdjęciową. Bardzo fajna inicjatywa i jeśli jest ona stała, to należy pogratulować pomysłodawcom i życzyć sobie, aby na turystycznym szlaku takich inicjatyw było więcej. Świetna zabawa i mnóstwo uśmiechu przy okazji wczuwania się w rolę.
Także ten tego… kilka fotek z sesji na zakończenie i jedyne co możemy zrobić, to zachęcić mocno do odwiedzin Warmii, jak i samego Lidzbarka Warmińskiego.
Jest tu moc!!!
Serdecznie dziękujemy jeśli tu dotarłeś/aż i zapraszamy do innych naszych galerii!!!
Jeśli podobał Ci się ten wpis, to zapraszamy do wsparcia naszego bloga poprzez polubienie naszego facebooka. Będzie to dla nas sygnał, iż wykonujemy dobrą i przydatną pracę 🙂
A.D.2014