Pałac rodziny Thun – Hohenstein
Kończyce Wielkie
Pałac rodziny Thun – Hohenstein
W położonej nad Piotrówką malowniczej okolicy pałac zbudował marszałek krajowy Księstwa Cieszyńskiego, baron Jerzy Fryderyk Wilczek, syn kończyckiego dziedzica Fryderyka Jerzego Wilczka i Francuzki Joanny de Ferret.
Oczywiście przez lata budynek był wielokrotnie przebudowywany i powiększany, a swoje obecne barokowo – klasycystyczne , francuskie wykończenie uzyskał pod koniec XIX wieku.
W 1825 roku kończycki pałac wybrała na swoją rezydencję hrabina Henrietta Larisch von Monich. Wokół niego powstał angielski park krajobrazowy ze sztucznym stawem. W parku rosną brzozy, dęby, kasztany, jesiony, świerki i liczne krzewy.
Pałac to trójkondygnacyjny budynek na planie litery L zwrócony frontem na południowy zachód. Od północno wschodniej strony znajduje się dobudowane później skrzydło, a obie części łączy czworoboczna wieża czterospadowym hełmem. Na pierwszym piętrze znajdowała się sala reprezentacyjna z wyjściem na taras z podcieniami.
Przyzamkowa Kaplica Opatrzności Bożej
Ta późnobarokowa budowla, znajdująca się obok pałacu rodziny Thun – Hohenstein, jest obiektem sakralnym parafii wielkokończyckiej.
Wcześniej w tym miejscu była kaplica drewniana, wybudowana przez miejscowego barona Jerzego Fryderyka Wilczka, który uzyskał nawet u papieża Innocentego XI pozwolenie na erygowanie w tym miejscu Bractwa Opatrzności Bożej.
Kaplica z obrazem Opatrzności Bożej stawała się miejscem coraz liczniejszych pielgrzymek, przyciągała rzesze pątników. W dni odpustów, a obchodzono ich pięć, było nawet kilka tysięcy pielgrzymów.
Z czasem drewniany obiekt przestał wystarczać, i w latach 1752 – 1767 został przebudowany na murowany z cegły i kamienia (poprzez wzniesienie murów około i nad drewnianą kaplicą), dzięki fundacji nowych właścicieli zamku, Harasowskich z Harasowa.
Następne stulecie było dla kaplicy okresem największej świetności w jej historii, ciągle pielgrzymowali do niej pieszo pątnicy z najbliższej okolicy i z Cieszyna. Potem, niestety, systematycznie do końca XIX wieku, ruch pielgrzymkowy zanikał.
Po odnowieniu w 1859 roku kaplica została ponownie poświęcona; a w 1893 roku zmodernizowana, uzyskała klasycystyczny wystrój.
Hrabina Gabriela von Thun und Hohenstein
Była ostatnią właścicielką pałacu. Dziedziczka rodu Larischów – Monichów, która wyszła za hrabiego Feliksa Thuna – Hohensteina, adiutanta cesarza Franciszka Józefa I.
Dama cesarskiego dworu, wielka filantropka, fundatorka jednego z pawilonów szpitala Śląskiego w Cieszynie, zapisała się w pamięci mieszkańców Kończyc Wielkich jako ”Dobra Pani”.
Po wojnie komunistyczne władze odebrały jej pałac. Żyła więc skromnie w wynajętym pokoju w Cieszynie , gdzie zmarła w 1957 roku. Pochowano ją obok męża na kończyckimcmentarzu.
W 1952 roku w pałacu Thunów – Hohensteinów utworzono Państwowy Dom Dziecka, który znajdował się tam do do 2006 roku.
W roku 2007 obiekt został kupiony przez prywatnych właścicieli.
Kościół św. Michała Archanioła
Jest największym kościołem drewnianym na Pogórzu Śląskim, a jego wieża uznawana za najbardziej strzelistą w całych Beskidach.
Obecny kościół musiał mieć jednego lub więcej, również drewnianych, poprzedników. Już bowiem w 1335 roku parafia w Kończycach Wielkich była po raz pierwszy wzmiankowana, w spisie nuncjusza papieskiego Gerharda, który wymieniał także inne parafie dekanatu cieszyńskiego, odprowadzające świętopietrze. ( Do parafii należały również wioski: Rudnik, Kaczyce i Hażlach. ) Początkowo była to wspólna parafia z Kończynami Małymi; podział na oddzielne parafie nastąpił w 1388 roku.
Kościół zawdzięcza swoje powstanie niezwykłej ofiarności wielkokończyckiego rodaka, proboszcza od 1749 roku, księdza Szymona Świeżego, pochowanego przez wdzięcznych parafian w tej świątyni. („Zakupił on dużo pola i drzewa dla parafii, przez co dostarczył także drzewa na budowę”, zanotowały dokumenty.)
Swoją zaś okazałą formę architektoniczną uzyskała świątynia dzięki niezwykłej metodzie jej powstawania. W trakcie budowy po-przedni kościół znajdował się wewnątrz nowej konstrukcji drewnianej. W starym budynku odbywały się nabożeństwa aż do momentu rozbiórki, po zadaszeniu nowego kościoła. Budowę zakończono w 1777 roku, a okazałą wieżę drewnianą w 1751 roku.
W okresie reformacyjnym, gdy miejscowa ludność w znacznej mierze przyjęła luteranizm, kościół został przejęty przez ewangelików, co trwało do 1654 roku.
Winnica Château
Po likwidacji Państwowego Domu Dziecka pałac pozostał pusty. Obecnie właścicielami kończyckiego pałacu są Państwo Ewa i Marcin Lipscy, którzy zamierzają w najbliższym czasie przywrócić cały zespół pałacowo – parkowy do dawnej świetności, kiedy rezydowała tu hrabina Gabriela Thun und Hohenstein – Dobra Pani z Kończyc Wielkich.
Przy współpracy Muzeum Cieszyńskiego powstanie tu izba pamięci poświęcona jej imieniu, a także fundacja, która stworzy programy edukacyjne i kulturowe dla okolicznej społeczności. Leżące dotąd nieużytki zamienią się w winnice, park i obiekty sportowe.
Winnica będzie nosić miano Château Kończyce Wielkie i będzie jedną z niewielu w Polsce, gdzie winorośl uprawiana jest tuż przy murach pałacu. Produkcja wina odbywać się będzie na miejscu, dzięki czemu możliwe będą festiwale winne i degustacje. Powstanie także winoteka współpracująca z winnicami głównie z Czech i Słowacji, co stworzy możliwość organizacji imprez pod tytułem ”Wino bez granic”.
Pierwsze winobranie przewidziane jest na rok 2022, natomiast pierwsze wino w roku 2023.
Czekamy z niecierpliwością!!!
My się żegnamy i bocznymi uliczkami odjeżdżamy, lecz do innych wpisów również zapraszamy!
Jeśli podobał Ci się ten wpis, to zapraszamy do wsparcia naszego bloga poprzez polubienie naszego facebooka. Będzie to dla nas sygnał, iż wykonujemy dobrą i przydatną pracę🙂
A.D.2020