KNOSSOS
Na Krecie, nieopodal Heraklionu znajduje się dzieło najstarszej cywilizacji w Europie.
To starożytny pałac w Knossos wybudowany przez Minojczyków, który swymi rozmiarami obejmuje niemal 20 tys. metrów kwadratowych, a którego odkrywcą był brytyjski archeolog amator Arthur Evans (1851–1941). Niewiele jednak brakowało, aby tego epokowego dzieła dokonał Heinrich Schliemann – znany z odnalezienia ruin Troi i Myken.
Najsłynniejszy zabytek Krety, centrum pierwszej europejskiej cywilizacji jest najistotniejszym stanowiskiem archeologicznym na Krecie i drugim (po Akropolu ateńskim) w całej Grecji.
Miasto powstało na szczycie wzgórza Kefala nad brzegiem wąwozu Knosano.
Zapraszamy na wycieczkę po ruinach pałacu w Knossos.
Po tajemniczej Krecie od dziesiątków lat myszkowało sporo archeologów-amatorów.
Tym bardziej, że pewien konsul hiszpański rozgłaszał, że w pobliżu Knossos znajduje się zasypany pałac, długi na 180 stóp i szeroki na 140.
I tak bliżej nieznany Brytyjczyk, wspomniany już Arthur Evans poświęcił cywilizacji minojskiej całe swoje życie, a Knossos uważane jest za największy i najważniejszy jej ośrodek. Funkcjonował nieprzerwanie w okresie od 2000 do 1400 r. p.n.e.
Kim byli jego budowniczy?
Jest na ten temat wiele hipotez. Jedna mówi, że to przybysze z rozwiniętych terenów Anatolii. Inna, że pochodzili z Egiptu. Badania DNA z 2013 r. wskazują jednak, że ich geny podobne są do neolitycznych Europejczyków.
Nazwa cywilizacji minojskiej nawiązuje do greckich mitów i znanego z nich króla Minosa, rządzącego na Krecie.
Bo to przecież za jego panowania znane są opowieści o Minotaurze, Tezeuszu i Ariadnie oraz o Dedalu i Ikarze. Wszyscy pamiętamy, prawda?
Pytanie tylko takie, czy jakiś Minos kiedykolwiek istniał? Naukowcy powiadają, że nie było to imię konkretnego władcy, lecz jego przechodni tytuł – podobnie jak „faraon” w Egipcie.
Minojczycy mogli mieć wiele handlowych i politycznych związków z sąsiadami. Dziś wiadomo, że ich cywilizacja wykraczała poza granice Krety, zwłaszcza bliskie były relacje z sąsiednią wyspą Santorini gdzie kwitło równie stare miasto Akrotiri. Początek końca cywilizacji minojskiej naukowcy upatrują w gigantycznym wybuchu wulkanu na Santorini około 1650 r. p.n.e. Ostatecznym ciosem mógł być jednak najazd Mykeńczyków, przybyszów z kontynentu.
Pierwsze zniszczenie pałacu nastąpiło około 1700 r. p.n.e., a do kolejnych doszło w XV i XIV stuleciu p.n.e.
Arthur Evans rozpoczął wykopaliska w Knossos w 1900 roku.
Podczas badań zafascynowały go ewentualne związki między ruinami a legendarnym labiryntem króla Minosa.
Herbert pisał tak o Evansie:
„Miał lat 49, prawie tyle samo, co Schliemann, kiedy zaczął wykopaliska Troi. Nie odkrył złotych masek, skarbca, drogich kamieni – jak to działo się w Mykenach – ale stanął oko w oko ze sztuką dojrzałą i wyszukaną, architekturą pełną szarmu i subtelności, i zaskakująco słodkim, chciałoby się rzec, dekadenckim stylem życia, który emanował z odsłoniętych ruin. Labirynt schodów, pokoi, korytarzy, tarasów i dziedzińców zdawał się nie mieć końca i Evans z kłębkiem Ariadny w ręku cierpliwie posuwał się naprzód krok za krokiem”.
Brytyjczyk popuścił wodze wyobraźni, a efektem tego są betonowe rekonstrukcje na terenie Knossos oraz dość swobodnie interpretowane freski odkryte w ruinach.
Malowidła te są bardzo dekoracyjne, z licznymi motywami roślinnymi i zwierzęcymi, ale też w malowidłach tych pojawia się postać mężczyzny skaczącego nad bykiem, co przypuszczalnie jest odzwierciedleniem tauromachii – rytualnego widowiska, charakterystycznego także dla innych krain basenu Morza Śródziemnego.
Na Krecie znaleziono także charakterystyczne figurki kobiet z odkrytymi piersiami, prawdopodobnie kapłanek lub bogiń, trzymających w dłoniach węże.
Minojczyków jak i całą cywilizację minojską długo uważano za pacyfistyczną, nawet nieco hedonistyczną kulturę.
Być może wyjątkowo dużą rolę odgrywały w niej kobiety? Kto wie…
Niestety, pisma używane na Krecie albo nie zostały dotąd rozszyfrowane, albo zapiski niewiele mówią o samych Minojczykach. Wydaje się jednak, iż nie była to raczej cywilizacja pokojowa, choćby dlatego, że symbol Knossos stanowił podwójny topór, a na całej wyspie nie brakuje starożytnej broni oraz śladów pożarów i walk.
Knossos zwykle nazywane jest pałacem.
Można zobaczyć w nim domniemaną salę tronową, komnaty reprezentacyjne, pomieszczenia króla i królowej, świątynie, wartownię, magazyny. Wszystko to jest jednak dość swobodną interpretacją odnalezionych ruin. Ponadto liczne budynki, korytarze i przejścia kojarzą się z mitem o labiryncie, wybudowanym dla Minosa przez genialnego wynalazcę Dedala. To tam miał kryć się Minotaur – pół człowiek, pół byk, będący synem królowej Pazyfae oraz byka zesłanego przez boga Posejdona.
Prawda może być jednak zupełnie inna.
Niemiecki geolog Hans Georg Wunderlich zaryzykował stwierdzenie, że Knossos to tak naprawdę nie pałac, lecz miejsce związane z kultem zmarłych.
Jakkolwiek by nie było, dziś pałac w Knossos jest mekką turystów i każdy może w ruinach zobaczyć to co by chciał zobaczyć.
Poza tym miejsce jest tak klimatyczne, że warto będąc na Krecie wygospodarować sobie odrobinę czasu, by do do Knossos zajrzeć.
A Ty drogi obieżyświacie zajrzyj też do innych naszych wpisów 🙂
Cześć!
Jeśli masz ochotę na wirtualną małą czarną, to zamawiając ją będzie nam niezmiernie miło, a Ty docenisz nasz trud włożony w prowadzenie bloga.
A jeśli podobał Ci się ten wpis i uważasz, że wniósł realną wartość do odwiedzin tego miejsca, to zapraszamy do wsparcia naszego bloga i polubienia naszego facebooka. Będzie to dla nas sygnał, iż wykonujemy dobrą i wartościową pracę 🙂
A.D.2016