Szczebrzeszyn
Osadnictwo na terenach dzisiejszego Szczebrzeszyna sięga pięciu tysięcy lat wstecz.
W VIII wieku n.e. tereny były zamieszkane przez plemiona Lędzian, którzy budowali grody książęce, zwane Grodami Czerwińskimi. Do nich zaliczał się też Szczebrzeszyn. Grody Czerwieńskie leżały na terenach granicznych między Polską a Rusią w związku z czym były toczone o nie liczne boje i często przechodziły do rąk jednego lub drugiego kraju. Osada, z której wyrósł Szczebrzeszyn była punktem na szlaku handlowym, wiodącym z krajów arabskich przez Kijów i Włodzimierz Wołyński do Krakowa i Pragi.
Szczebrzeszyn znamy głównie z bajki Jana Brzechwy, w której głównym bohaterem jest chrząszcz;
”W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie
I Szczebrzeszyn z tego słynie”.
Swego czasu wybraliśmy się do tej słynnej na całą Polskę miejscowości by sprawdzić czy faktycznie tylko chrząszczami Szczebrzeszyn słynie. Okazuje się jednak, że jest tu kilka zabytków wartych uwagi.
Zatem zapraszamy do Szczebrzeszyna.
Samo centrum Szczebrzeszyna do uroczych może nie należy, ale za to wokół miasta jest wiele atrakcyjnych przyrodniczych akcentów, gdyż miasto położone jest na pograniczu Roztocza Zachodniego i Padołu Zamojskiego, oddzielonych doliną rzeki Wieprz przepływającą w pobliżu miasta. Tereny na zachód i południowy-zachód od Szczebrzeszyna – pocięte plątaniną zalesionych wąwozów – to tzw. „Piekiełko”, utworzono tu Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy. W odległości kilku kilometrów na wschód, za rzeką Wieprz zaczyna się Roztoczański Park Narodowy.
Ale my dzisiaj skupimy się na kilku zabytkach które znajdziesz w Szczebrzeszynie, a tymczasem główna ulica miasta wygląda tak;
Synagoga i cmentarz żydowski
Usytuowana jest na wschód od rynku, przy ul. Sądowej. Budowla murowana, pierwotna zapewne musiała być drewniana, być może z końca XV wieku, obecna murowana, z XVII wieku. Po zniszczeniach przez Kozaków, Szwedów i Tatarów odbudowana w latach 70. XVII wieku, po pożarze w 1. połowie XVIII wieku dach attykowy zastąpiony został łamanym dachem polskim. Remontowana w 2. połowie XIX wieku, uległa pożarowi na początku II wojny światowej, częściowo rozebrana, odbudowana w latach 1957–1963.
Cmentarz natomiast zlokalizowany jest poza zabudową miejską, należy do najstarszych i najciekawszych w Polsce, założony w połowie XVI wieku zachował kilkaset macew od roku 1545 do 1939 roku. W czasie II wojny światowej miejsce wielokrotnych egzekucji, w tym masowej w listopadzie 1942 roku. Ofiary upamiętnione pomnikiem postawionym w latach 90. XX wieku. Obecnie zapewne można już spacerować po cmentarzu i podziwiać kilkusetletnie macewy. My takiego szczęścia wówczas nie mieliśmy, a cmentarz był tak zarośnięty, że pokrzywy sięgały nam prawie do głów. Ale z całą pewnością nekropolia warta jest odwiedzin.
Cerkiew grekokatolicka Uspiena (Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy)
Jeśli lubisz budowle sakralne, to ta świątynia z XVI wieku z pewnością przypadnie Ci do gustu.
Prawosławna, następnie unicka, potem prawosławna rosyjska, obecnie znowu prawosławna, pw. Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy, murowana. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku świątynia zamknięta, po II wojnie światowej użytkowana jako magazyn, lecz w 1989 roku rozpoczęto jej remont. Wewnątrz zachowały się duże fragmenty polichromii renesansowej wykonanej około 1620 roku przez malarzy ruskich. W obiekcie znajdują się lite żelazne drzwi z 1560 roku. Wyremontowana została przekazana prawosławnym.
Na koniec nie omieszkaliśmy zaprzyjaźnić się bliżej ze szczebrzeszyńskimi chrząszczami, które faktycznie są wizytówką miasta i sporo ich można znaleźć w obrębie miasteczka.
Zatem jeśli kiedyś będziecie na terenie przepięknego Roztocza, to do Szczebrzeszyna naprawdę warto zajrzeć i przybliżyć sobie ten kawałek historii przerzucany co rusz z rąk Rusi do rąk Polskich i na odwrót.
Tymczasem my się żegnamy i do innych naszych galerii zapraszamy.
Jeśli masz ochotę na wirtualną małą czarną, to zamawiając ją będzie nam niezmiernie miło, a Ty docenisz nasz trud włożony w prowadzenie bloga.
A jeśli podobał Ci się ten wpis, to zapraszamy do wsparcia naszego bloga poprzez polubienie naszego facebooka. Będzie to dla nas sygnał, iż wykonujemy dobrą i wartościową pracę🙂
A.D.2011